Toprak – su kaynaklı ısı pompaları (TSKIP),
toprağın veya yeraltı suyunun yaz ve kış aylarında hemen hemen sabit denebilecek sıcaklıktaki ( 7 – 22 °C arasında değişebilen ) enerjisinden faydalanmak suretiyle kışın ısıtma, yazın ise soğutma amacıyla yaygın olarak kullanılır.
Yazın mahalden alınan ısı, bir ısı pompası yardımıyla toprağa veya yeraltı suyundan aktarılırken,
kışın mahalli ısıtmak için gerekli ısıyı yine aynı cihaz vasıtasıyla topraktan veya yeraltı suyundan çekebilmek mümkündür.
Şekil 1 de tipik bir jeotermal kaynaklı ısı pompası (TSKIP) sistemin nasıl çalıştığı gösterilerek, sistemin elemanları aşağıda açıklanmıştır.
(1) de yer altı suyu (genellikle 7-22°C) TSKIP’ sına pompalanmaktadır.
(2) nolu gazdan suya ısı değiştiricisinde soğutkan (genellikle R-22) pompalanan yer altı suyu ile yazın yoğuşturulmakta, kışın ise buharlaştırılmaktadır.
Isı değiştiricisinde yer altı suyu ile yazın yoğuşturulmakta, kışın ise buharlaşmaktadır.
Isı değiştiricide yer altı suyu (ısıtma durumunda ) yaklaşık 5 – 8 °C arasında soğutulmaktadır.
(soğutma durumunda ise ) yine 5 - 8 °C arasında ısıtılarak geri pompalanmaktadır.
(3) Kompresör.
(4) gaz halindeki soğutkanı sıkıştırarak basıncını arttırmaktadır.
Gazdan havaya ısı değiştiricisinde
(5) mahalden dönüş havası yazın soğutularak, kışın ise ısıtılarak üfleme kanal sistemine
(6) nolu fan yardımıyla üflenmektedir.
(7) nolu dört yollu vana (reversing valf) soğutkanın akış yönünü değiştirerek
(5) nolu ısı değiştiricisinde yazın soğutma, kışın ise ısıtma yapılmasını düzenlemektedir.
Isı değiştiricilerinin girişinde soğutkanı yüksek basınçlı sıvı fazından alçak basınçlı gaz fazına geçirmek suretiyle soğutmayı sağlayan genleşme (veya kısılma ) elemanı şeklinde gösterilmiştir.
Görüldüğü üzere, bu sistemin daha aşina olduğumuz hava kaynaklı ısı pompası (HKIP) sisteminden tek farkı (3) nolu ısı değiştiricisinin soğutkandan suya tipinde bir ısı değiştiricinin soğutkandan suya tipinde bir ısı değiştiricisi olmasıdır. Böylelikle, TSKIP’ larında soğutkanın yoğuşturulması (yazın), veya buharlaştırılması (kışın) hava yerine su ile yapılmaktadır. Çevrimin diğer aşamalarında TSKIP ile HKIP arasında hiçbir fark olmamaktadır.
Su kaynaklı ısı pompası cihazları, 50 yıldır başarılı bir şekilde Amerika ve Avrupa da kullanılmaktadır. Ülkemiz için kısmen yeni sayılabilecek bu teknoloji, bizde de çok hızlı bir gelişim içindedir.
Sistemin basitliği, ilk maliyetinin ucuzluğu ve önemlisi sağladığı konfor ve enerji ekonomisi ayesinde yurt dışında da ülkemizde de çok hızlı bir şekilde geliştiği görülmektedir. Yapılan uygulama sayısının artması ve TSKIP sistemlerini bilen projeci ve uygulayıcıların artması ile TSKIP sistemlerine karşı duyulan birçok önyargı zamanla kalkacak, sistem diğer uygulamalar yanında hak ettiği yeri zamanla alacaktır.
Isı pompası yapımında ve devreye alımlarında bır cok kez bulundum.Buderus adında ve climate master cihazlarının devreye alımlarını ve sorunlarını çözebilecek kapasitede ve devreye alabilecek konumdayım. Bir çok konuya sahibin otomasyon, küle , toprak altı vb.. sadece yardım amaclı danısmak istersiniz diye yazmak istedim .
